DEVRİM, İLK YERLİ ARABAMIZIN HİKAYESİ

Tarih 15 Mayıs 1961, Devlet Başkanı Cemal Gürsel, Otomobil Endüstrisi Kongresi’nin açılış konuşmasında, “Türkiye’de otomobil yapılamaz diyorlar. Bu tamamiyle kara bir düşüncenin mahsulüdür” der. Kongrenin ardından 22 mayıs 1961’de “çok gizli” damgasıyla Başbakanlık, Ulaştırma Bakanlığı’na bir yazı yazar: “Devlet Demiryollarımızın teknik imkanlarının müsait ve mükemmel olması nedeniyle milli ekonomide mühim bir yer işgal edecek olan otomobil imalatı sanayiinin kurulmasına liderlik etmesini uygun görmekteyim’’ Arabanın 29 ekim Cumhuriyet bayramı törenlerine yetiştirilmesi gerekmektedir.
23 Türk mühendisinin başında olduğu bir ekip, atölye olarak seçilen Eskişehir cer atölyesinde çalışmaya başlayarak, sıfırdan, modeli tümüyle kendilerine ait, yüzde yüz yerli malzemeyle ve tüm parçaları el yapımı olan bir otomobil yapmaya koyulur.

Önce arabaların ana hatları saptandı.Sonra kaoseri oluşturuldu uygun motor seçeneğinin tespitinden sonra motor ve diğer parçaları farklı farikalarda yapılıp Eskişehire getirildi. Türk mühendis ve işçilerinin insanüstü çabaları sonucunda 28 Ekim’in akşam saatlerinde hem de 3 araç birden tamamlanmıştı. Araçlara “Devrim 1 2 ve 3 isimleri verildi. Sadece 129 günde yüzde yüz yerli teknolojiyle, modeli tümüyle bize ait, tüm parçaları el işçiliğiyle üretilmiş, 4 silindirli ve direksiyondan vitesli harika bir “aile otomobili” üretilmişti

Ama sonrası gerçekten içler acısıydı Araçlar 29 Ekim gece yarsı trenle Ankara ya doğru yola çıkarılır. Trendeki güvenlik kuralları gereği araçların deposunda hiç benzin konulmaz. Ankara ya gelindiğinde sadece manevra imkanı sağlamak için birkaç litre benzin koyulur. Asıl benzin doldurma ise sabahleyin Meclise giderken yol üzerindeki benzinlikten doldurulacaktır. Araçlar Polis eskortluğu eşliğinde yola çıkar ama eskorttakiler benzin koyma işleminden haberdar olmadığı için benzin almadan yola devam ederler.
–
Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel Devrim’in direksiyonuna geçer ; araba biraz gider ve durur. Böylece Türkiye’de otomobil yapılamaz diyenlere gün doğar. Basın dalga geçer durur.
Böylece projeden vaz geçilir.
Bugün bile benzin unutuldumu yoksa bilerekmi konulmadı tartışması vardır.

Bütün Teknik Ekip
Yönetim Grubu
Y. Müh. Emin Bozoğlu……….TCDD Genel Müdür Yardımcısı
Y. Müh. Orhan Alp………TCDD Fabrikalar Dairesi Başkanı
Y. Müh. Hakkı Tomsu………..TCDD Cer Dairesi Başkanı
Y. Müh. Nurettin Erguvanlı….TCDD Cer Dairesi Başkan Yardımcısı
Y. Müh. Mustafa Ersoy………Eskişehir Demiryolu Fabrikası Müdürü
Y. Müh. Celal Taner………..Adapazarı Demiryolu Fabrikası Müdürü
Y. Müh. Mehmet Nöker……….Ankara Demiryolu Fabrikası
Y. Müh. Hüsnü Kayaoğlu……..TCDD Genel Müdürlük Müşaviri
Y. Müh. Necati Peköz……….TCDD Genel Müdürlük Müşaviri

Motor Şanzıman Grubu
Y. Müh. Tayfun Gültekin
Y. Müh. Gültekin Sabuncuoğlu
Y. Müh. Salih Kayasağın
Y. Müh. Kemal Serdaroğlu
Y. Müh. Şecaattin Sevgen
Y. Müh. Kemalettin Vardar
Y. Müh. Şahin Karadağ

Döküm İşleri
Metalurjist İsmail Sıdal

Satın alma İşleri ve Maliyet Hesapları
Y.Müh. Yavuz Yücel
Tasarım Grubu
Y. Müh. Nurettin Erguvan
Y. Müh. Ercan Türer
Y. Mimar Kemal Elagöz

Karoseri Grubu
Mak.Müh. Celal Taner
Y. Müh. Faruk Akyol
Y. Müh. Samim Özgür
Y. Müh. Salih Kaya Sağın
Y. Müh. Hamdi Tahıllıoğlu
Y. Müh. Ferdi Mertcan Keskin

Süspansiyon ve Fren Grubu
Mak.Müh. Hamit İşeri
Y.Müh. İsmet Özkan
Y.Müh. Mustafa Seyrek

Elektrik Donanımı
Y.Müh. Hasan Dinçer
Latif Dinçer
Kaynak Grubu
Mak.Müh. Halil Gedik