“Tohum satmak yasak!”

TOHUM SATMAK YASAK

Pazardan aldığınız, bildiğin domatesin çekirdeklerini toprağa ekseniz fide elde edersiniz.
Örneğin, bir genç işsizlikten bıkıp bir şeyler üretmeye kalksa, akıl edip çam kozalaklarının açılması ile içinden çıkan çekirdeği toprağa ekse, bir süre sonra fidan elde eder. Bunu saksıya dikip, pazarda, bahçe süslemesi olarak satarak hem ekonomiye hem de aile bütçesine katkı sağlar .Sadece aile bütçesi değil böylelikle ağaçlandırma ve çevreye de yarar sağlamış olur.
Ama yasak.
Örneğin bölgemiz Batı Karadeniz`de yetişen 45 çeşit yenilenebilir mantar mevcut; fakat bunun sadece 5 çeşidi toplanıp değerlendiriliyor.Geriye kalan 40 çeşit mantar heba oluyor. Adları dahi bilinmiyor.Mantar bugün Avrupa ülkelerinde en pahallı bitkilerden biri…! Karadeniz`de yetiştirilmesi mümkün bazı mantarları Avrupalı havada karada kapar…Halk eğitim merkezi mantar yetiştirme kursu açsa mesela,yüzlerce kişi hem Zonguldak ekonomisine hem de ülkeye katkı sağlamaya başlar.Fabrika bile kurulabilir bu sürecin sonunda. Dünya`nın dört bir yanına ihracat bile yapılır.Yüzlerce kişi buradan ekmek yer.Ama sülük toplarsınız , mantar toplayamazsınız.
Yasak…
Basitçe incir ağacından bir dal kesip Mart-Nisan ayında içi su dolu bir kaba koyun ve filizlendiğinde bir saksıya dikin, yumruk yumruk meyve veren bir ağaç elde ederiz. Saksıda satacağınız incir ağaçları harika görünümünden dolayı kapış kapış satılır..Bahçe ve balkonda dahi incir yetişebilir böylelikle.
Ama yasak kardeşim yasak.
5553 Sayılı Kanun “Tohumculuk Kanunu 8. maddesi ile 12.maddesi ve bu kanun doğrultusunda çıkarılan Tohumculuk Sektöründe Yetkilendirme ve Denetleme Yönetmeliğine göre “Tohumlukları yetiştiren, işleyen ve satışa hazırlayan, dağıtan ve satan gerçek veya tüzel kişiler, bakanlık tarafından yetkilendirilir ve denetlenir. Yetkilendirme ve denetim ile ilgili usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.”diyor.
Bu kanun eğer 1912 yılında çıksaymış bugün dünyaca ünlü ‘Osmanlı Çileği’ni ilk Ereğli‘de filiz haline getiren Halil Paşa mesela bugün suç işlemiş olurdu.
Kendisine çilek tohumu hediye gelmiş, şoförü de bu tohumu kestane toprağına dikerek yeni bir tohum elde etmişti.Ünlü “Osmanlı Çileği” böyle meydana geldi.
Bugün bu kanuna göre yasak kardeşim.
Bartın “Galla Pazarı” diye bilinen pazarda 200 yıldır tohum satma geleneğini sürdüren köylü, Tarım İl Müdürlüğü yetkililerinin uyarılarıyla şok etkisi yaşadılar.Yetkililer haftaya tohum ve fidan satanlara 23 bin lira ceza kesileceğini duyurdu.
Kendilerine uyaran memurlara “uşaçuğum” diye seslenen köylüye “23 bin ceza yazarız” demek insafsız ve gaddarlıktır.
Düşünüyorum da Almanlardan biri Bartın pazarından bir domatesin tadına baksa yüzünde nasıl bir şaşkınlık yaratırdı acaba ! Zira Avrupa`nın hiç bir yerinde böyle lezzet göremez.Hal böyle iken tamamen organik ürün yetiştiren köylülerin tohumlarını yasaklayıp yurt dışından tohum getirmek bana pek mantıklı bir gibi iş gelmiyor.Tamamen yüzyıllardır kazanılan asıl yerli tohum yok ediliyor.
Yerli ve Milli tüm girişimler destekleneceğine, tehdit eder gibi yetkililer insanlarımıza muamele yapıyor.Akil alacak gibi değil.

Görüldüğü gibi kanun akla ve mantığa aykırı olmakla birlikte Ayni kanunun 9 Maddesi söyle diyor ; hiç bir hüküm ulusal kanunlara tabi olarak ve uygun görüldüğü ölçüde, çiftçi tarafından ayrılmış tohum / üretim materyalinin saklanması, kullanımı, değişimi, ticareti ve satışı ile ilgili olarak çiftçilerin sahip olduğu hakların kısıtlanması şeklinde yorumlanmayacaktır.

Bugün bir iş adamı acacağı bir fabrika ve maden sahası için binlerce ağacı kesme hakkı var ama bir vatandaş hazine arazisine bir fidan dikse yandı.Hapse bile girebilir.
Kapının dibinde kurulan pazarda Ugandalı bir kişinin Afrika topraklarında yetiştirdiği fidanları satılsa suç değil; pazarın hemen 50 metre ilerisinde ki bahçesinde yetiştiren ürün suç sayılıyor.

Bu kanunun ivedilik ile gözden geçirilmesi ve üreticilik yapmak isteyen girişimcilere yüz yılardır pazarda ürün satan köylülere kolaylıklar getirecek yeniden düzenlenmesi gerektiğinde sanırım hem fikiriz.
Hatta Türkiye`de acilen Toprak Reformu çıkartılıp bereketli topraklardan ülke yararlanmasını bilmelidir.

Hayati YILMAZ
Zonguldak Tarih