Jeoloji Yüksek Mühendisi Ali Baltaş, özellikle Uğur Mumcu Kavşağı – Ankara yolu hattında yapımı süren yaya üst geçitleri üzerinden hareketle kentte bulunan geçitlerin erişilebilirliği sorguladı.
Baltaş'ın yazısı şu şekilde; "Bu yazının konusu kent merkezindeki Uğur Mumcu kavşağının Ankara çıkış yolu üzerine ve bu yolun devamında kent merkezi ile Acılık Semti arasında yayaların karşıdan karşıya güvenli bir şekilde geçebilmesi için yapılmakta olan üst geçitlerden yola çıkarak il merkezindeki üst geçitler.
İl merkezinden itibaren Kozlu’ya kadar Milli Egemenlik Caddesi üzerinde altı adet üst geçit bulunmaktadır. Bu üst geçitlerde üç tanesi Bülent Ecevit Üniversitesi Kampüsü içinde olduğu için üniversite personeli ve öğrencilerin kullanımı amacıyla yapılmıştır. Şehir terminali, Rüya Sitesi ve Lebi Derya Sitesi önündeki üst geçitler nispeten geniş cadde ve hızlı trafik nedeniyle insanların karşıdan karşıya güvenli bir şekilde geçebilmeleri için yapılmıştır.
Bu üst geçitler şehrin yaya trafiğini yeterince rahatlatıyor mu? Sorusunun yanıtı kolayca öngörülebileceği gibi hayırdır. Bunun nedeni, söz konusu üst geçitlerin il merkezine uzakta ve ana arterlerden birinin üzerinde, yaya trafiğinin yeterince yoğun olmadığı konumlarda bulunmalarıdır.
İlimizde iki tane de asansörlü üst geçit bulunmaktadır. Bunlardan birisi Milli Egemenlik Caddesinden Zonguldak Belediyesi Engelsiz Yaşam Merkezine ulaşma için, diğeri ise Tersane Semtindeki tren yolu üzerinden plajlara ulaşmak için yapılmışlardır. Ancak bu asansörler ya hiç çalışmadığından, ya da kısa sürede bozulduğundan kullanılamamaktadırlar.
Bir şehir sakini olarak kent merkezinde şu anda yapılmakta olan yaya üst geçitlerinden yola çıkarak daha sonra yapılacak üst geçitler nasıl daha kullanılabilir şekilde tasarlanmalıdır? Sorusuna akıl yürüterek kendimce verdiğim yanıtlar şöyledir;
Üst geçitler arazi yapısı veya maliyet nedeniyle gelişigüzel yerlere değil de, trafiğin daha rahat akması için yolun en uygun noktalarına yapılmalıdır. Çünkü insanlar merdiven çıkmak ve daha uzun mesafe yürümek yerine daha kısa yoldan karşıya geçmek isterler. Üst geçitlere merdivenle ulaşıldığından; acelesi olanlar, yaşlılar, engelliler, bebek arabalı aileler, ağır yük taşıyanlar vb. açısından kullanışlı değildirler. Yanı sıra üst geçitler özellikle akşam saatlerinden itibaren gün aydınlanıncaya kadar yeterince güvenli hale getirilmek amacıyla yeterince aydınlatılmalı ve gerekirse kamerayla izlenmelidir. Çünkü kimse karanlıkta güvenlik endişesi duyarak üst geçitleri kullanmak istemezler.
Yukarıda yapılan açıklamalara ek olarak; maalesef ülkemizde hem yaya geçitleri ve hem de üst geçitleri kullanma kültürü yeterince gelişmemiş olduğu ortadadır. Yayalar, genellikle “araç durur” mantığıyla hareket ederek karşıdan karşıya geçmektedirler.
Örneğin; Uğur Mumcu kavşağının Ankara çıkış yolu üzerinde yapılmakta olan üst geçidi bu kapsamda değerlendirdiğimizde; üst geçidin Site Semti yönüne giden dolmuş duraklarının, diğer bir deyişle giysi pazarının kurulduğu alana inen ayağı yer darlığı nedeniyle uzaklaşacak şekilde değil de gelinen yolun bir kısmını geriye gider şekilde konumlandırılmış olduğu görülmektedir. Şimdiki haliyle üst geçide en yakın konumda bulunan yaya geçidinden yaklaşık 30 m. yürüyerek karşıya geçilebilmektedir. Söz konusu yaya geçidinden itibaren üst geçide ulaşarak karşıya geçmek için kaba bir hesaplamayla yaklaşık 150 m yol kat edilecektir. Eğer, üst geçidin iki tarafına da asansör yapılırsa kar edilecek mesafe yaklaşık 100 m olacaktır. Buna karşın, kent merkezinde şu anda yapılmakta olan üst geçitleri kullanarak karşıya güvenli bir şekilde geçebilmek için yolun biraz uzaması normal karşılanmalıdır.
Gelinen bu aşamada kenti yönetenlerin Uğur Mumcu Kavşağında ve kavşağa bağlanan Ankara yolu üzerinde yayaların güvenli bir şekilde karşıdan karşıya geçebilmeleri için şimdilik buldukları çözüm bu üst geçitlerdir. Bundan sonrası halkımızın bu üst geçitleri ne oranda kullanacağına kalmıştır. Umarım il merkezinde yapılmakta olan ve yeni yapılacak üst geçitler halkımız tarafından güvenli geçişi sağlayan ve yaya trafiğine hizmet eden üst geçitler olarak kullanılırlar. Aksi durumda yöneticilerin sorumluluklarını yerine getirdikleri, fakat halkımız tarafından kullanılmayan “benden günah gitti üst geçitleri” olarak anılırlar."
